Bahâriye Mevlevîhânesi

Bahâriye Mevlevîhânesi aslında Beşiktaş Mevlevîhânesinin devamı niteliğindedir. Beşiktaş Mevlevîhânesinin olduğu yere Çırağan Sarayı yapılmasıyla Beşiktaş Mevlevîhânesi ilk önce geçici olarak bir konağa nakledilmiş sonra Maçka Mevlevîhânesi inşa edilince Maçka’ya taşınmış, nihayetinde burası da yıkılınca Hatap Emini Mustafa ve Hüseyin efendilerin yalılarının bahçesine Bahâriye Mevlevîhânesi adı verilen bina 1874-1877 yılları arasında tesis edilmiştir. İnşasına II. Abdülhamid de destek vermiştir. Bahâriye Mevlevîhânesi Eyüp’ün merkezi ile Haliç’in bitimi arasında uzanan Osmanlı döneminde de “Bahariye” adları ile anılan kıyı şeridinde yer almaktadır. İlerleyen yıllarda mevlevîhânenin yanına, iki katı harem, son katı da selamlık olan 28 odalı bir konak inşa edilmiştir. Ayrıca bu sırada dedegân hücresi, matbâh-ı şerîf, somathâne, harem mutfağı, hamam ve helalar da ilave edilmiştir. İnşâsından kısa bir süre sonra Haliç’in rutubetine dayanamayıp zarar gören mevlevîhâne, mevlevî muhibbi Sultan Mehmed Reşad’ın da yardımlarıyla 1910 yılında büyük bir tadilat görmüştür. Bu tadilat sonucunda yapıda mimari bir takım değişimler ve tedbirler uygulanmıştır. Mevlevîhânenin yanındaki konağın üçüncü katındaki selamlık kısmı semâhâne-türbe’nin batısına tek katlı bir yapı inşa edilerek oraya taşınmıştır. Ayrıca cümle kapısı ve mescit de bu büyük yenilemede inşa edilmiştir. 1925 yılı tekke ve zaviyelerin kapatılması kanunu ile mevlevîhânenin faaliyetleri durdurulmuştur. Geçen süreçte mevlevîhâne bakımsız kalmış ve 1935 yılında semahane kısmı yıktırılmıştır. 1939’da harem dairesi yanmış, avludaki türbe ise çökmüştür. 1960’lı yıllara gelindiğinde ise mevlevîhânenin arsasına bir tuğla fabrikası devamına ise dokuma fabrikası kurulduğu görülmüştür. 1970’li yılların başında ise avlu kapısı ve girişteki tek katlı selamlık yıktırılmıştır. Bahâriye Mevlevîhânesi bu süreçte uzun yıllar depo olarak kullanılmış ve hazîredeki 20 mezar Eyüp Mezarlığı ve Edirnekapı Şehitliğine taşınmıştır. 1980’li yıllarda bu bölgedeki tüm fabrikalar kapatılmıştır. 2008 yılında mevlevîhânenin rekonstrüksiyon ve restorasyon projesi başlatılmış, 2010 yılında ise mevlevîhâne faaliyete geçmiştir, günümüzde bu tekke çeşitli vakıflara ev sahipliği yapmaktadır. Mevlevîhânenin semâhânesinde İDTMAUT Tasavvuf, İrfan ve Meydan Meşkleri Bölümü zaman zaman tarikat merasimleri icra etmektedir.